Starożytne mity przez wieki były niewyczerpanym źródłem inspiracji artystycznej dla malarstwa, rzeźby, muzyki i innych dziedzin sztuki. Przykłady są niezliczone: grupa Laokona, Apollo Belwederski, Wielki Ołtarz Zeusa, rzeźba Jezusa Dobrego Pasterza to klasyczna sztuka oparta na starożytnych mitach.

Weźmy taki tekst: „Tymczasem arcykapłani i starsi namówili tłumy, żeby prosiły o Barabasza, a domagały się śmierci Jezusa. Pytał ich namiestnik: «Którego z tych dwóch chcecie, żebym wam uwolnił?» Odpowiedzieli: «Barabasza».”  Nie będziemy się dzisiaj zajmowali wartością dydaktyczną tego starożytnego mitu. Nie będę wiec analizował dzisiaj dlaczego morderca Barabasz wydał się ludowi Jerozolimy mniej uciążliwym członkiem społeczności niż religijny prorok. Jednak pewne światło na tą kwestię rzucają znane z historii i współczesności morderstwa dokonywane w imię religii (też chrześcijaństwa). Same krucjaty zabiły więcej ludzi niż stu Barabaszy ….

Nas jednak dzisiaj interesują wyłącznie odniesienia muzyczne, które mogą się okazać niezwykle użyteczne w heavy metalu. Posłuchajmy wiec pobożnie odpowiedniego fragmentu Pasji według św. Matusza Jana Sebastiana Bacha w wykonaniu Amsterdam Baroque Orchestra. Konkretnie chodzi mi wzmiankowany tekst o Barabaszu, który pojawia się w 1 h 41 minucie  (koniecznie posłuchaj) . Bach wykorzystał w tym miejscu ciekawy zabieg kompozycyjny.

Szorstka odpowiedź chóru „Barabasza!” wyśpiewana jest akordem septymowym zmniejszonym, który jest tematem dzisiejszego wpisu. W powyższym przykładzie mamy D#dim7. Brzmi wyjątkowo nieprzyjemnie bo zawiera aż dwa „diabelskie” trytony. Są trytony, jest morderstwo  – jest heavy metal, którego Bach w tym takcie jest prekursorem. Po Bachu zaczęto śmielej używać akordu septymowego zmniejszonego by wyrazić w muzyce uczucie niepokoju, niesamowitości lub złości.

Teraz konkretnie: co to jest akord septymowy zmniejszony? To czterodźwięk tercjowy zbudowany z interwałów tercji małych. Jakie jest  jego miejsce wśród innych akordów septymowych tercjowych? W ogólności budując czterodźwięki tercjowe mamy sporo możliwości, które ilustruje poniższa tabelka. Są cztery dźwięki więc pomiędzy nimi są możliwe trzy interwały tercji małej (3 półtony) lub dużej (4 półtony) bo ograniczyliśmy się do czterodźwięków tercjowych. Pomiędzy pierwszym a drugim stopniem może być tercja mała lub wielka, podobnie pomiędzy drugim i trzecim oraz trzecim i czwartym mamy do wyboru tercje małe lub wielkie.

Będziemy mieć do omówienia jeszcze siedem innych akordów septymowych tercjowych. Jak widać w akordzie septymowym zmniejszonym wszystkie interwały pomiędzy kolejnymi jego składnikami są molowe – stąd jego depresyjne brzmienie. Akord septymowy zmniejszony pojawia się naturalnie jako harmonizacja na siódmym stopniu skali molowej harmonicznej. Teraz bierzemy do ręki gitarę. Jeśli po powyższym wprowadzeniu coś zrozumiałeś to włączasz metronom i klaszczesz do rytmu 🙂 Następnie uderzymy akord Edim7. Jak go zbudować? Od dźwięku E tercja mała w górę (3 półtony) jest dźwięk G, dalej plus trzy półtony A# i jeszcze analogicznie C#. Akord Edim7 składa się z E, G, A#, C#. Szukamy tych dźwięków na gryfie i dostajemy taki oto poręczny obrazek:

Proszę to zagrać i się wsłuchać. Ciekawy! Zupełnie niebanalny!!! Ileż w tym akordzie jest niepotrzebnego cierpienia i bólu. Nieprawdaż? Jeśli uważasz że na świecie jest zbyt dużo cierpienia to znowu włączasz metronom i klaszczesz. Czego Wszystkim i sobie życzę!